Kategori: Makaleler

Yeniçeriler Ne İş Yapar? Tarihin En Ciddi Görevlilerini Biraz Gülerek Anlatıyoruz Tarih deyince aklımıza genellikle ciddiyet, kurallar, savaşlar ve taht mücadeleleri gelir. Ama gelin bugün bu kalıpları bir kenara bırakalım. Çünkü “Yeniçeriler ne iş yapar?” sorusuna sadece ansiklopedik bir cevap vermek, bu tarihi figürlere yapılabilecek en büyük haksızlık olur. Evet, onlar Osmanlı İmparatorluğu’nun en güçlü askeri sınıfıydı… ama aynı zamanda sarayın güvenlik görevlileri, lojistik uzmanları, hatta bazen dönemin “influencer”ları gibiydiler. Hazırsanız, tarihin en disiplinli askerlerine biraz mizah katarak göz atalım. Yeniçeri: Orta Çağ Versiyonu Süper Kahraman Yeniçeriler, Osmanlı’nın merkezi ordusunun bel kemiğiydi. I. Murad döneminde kurulan Kapıkulu Ocağı’nın en önemli…

Hidra Nasıl Bir Hayvan? Edebiyatın Derin Sularında Bir Sembolün İzinde Bir edebiyatçının kaleminden kelimeler döküldüğünde, her biri birer canlıya dönüşür. Kelimeler, yalnızca anlam taşımaz; bazen kanat çırpar, bazen tırnak çıkarır, bazen de sessizce sürünürler zihnimizde. Hidra da işte bu kelimelerden doğan bir varlık — mitolojiyle beslenen, edebiyatla yeniden can bulan bir semboldür. Onu anlamak, yalnızca bir canavarın betimlemesini yapmak değil; insanın kendi içindeki çok başlı korkularla yüzleşmesidir. Mitolojiden Metinlere: Hidra’nın Kökeni Antik Yunan mitolojisinde Lerna Hidrası, çok başlı, zehirli nefesli bir canavardır. Herakles’in on iki görevinden biri, bu yaratığı öldürmektir. Ancak Hidra’nın bir başı kesildiğinde yerine iki yeni baş çıkar.…

Heyecanlı İngilizce Anlamı Nedir? Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonomistler, her zaman sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçlar arasındaki dengeyi kurmaya çalışırlar. Hayat, seçimler yapmamıza ve bu seçimlerin sonuçlarıyla yüzleşmemize dayalıdır. Peki, bu bağlamda duygusal durumlarımız, özellikle heyecan gibi güçlü hisler, ekonomik kararlarımızı nasıl etkiler? “Heyecanlı” kelimesinin İngilizce anlamını sorgularken, aynı zamanda bu duygunun bireysel ve toplumsal ekonomik süreçlere nasıl etki ettiğini de anlamaya çalışmalıyız. Ekonomik teorilerde genellikle rasyonel karar alma üzerine yoğunlaşılır. Ancak insanlar sadece rasyonel varlıklar değildir; duygusal ve psikolojik durumlarımız da kararlarımızı derinden etkiler. “Heyecanlı” olma durumu, tıpkı piyasa dalgalanmaları gibi, ekonominin dinamiklerini etkileyebilir. Bu…

Hepatit Ne Zaman Pozitif Çıkar? Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak insan bedeninin sadece biyolojik bir organizma değil, aynı zamanda kültürel bir metin olduğunu düşünürüm. Beden, toplumların değerlerini, inançlarını ve korkularını taşıyan bir semboller alanıdır. Hepatit gibi hastalıklar ise bu beden metninde hem biyolojik hem de toplumsal anlam katmanlarıyla karşımıza çıkar. “Hepatit ne zaman pozitif çıkar?” sorusu, yalnızca bir laboratuvar sonucu değil; aynı zamanda bir kültürün hastalık, temizlik, suçluluk ve kimlik kavramlarına nasıl baktığının da bir yansımasıdır. Ritüellerin Işığında: Hastalık ve Arınma İnsanoğlu tarih boyunca hastalıkları yalnızca tıbbi olgular olarak değil, ritüelistik deneyimler olarak da görmüştür. Bazı kültürlerde sarılık —…

Hentbolda Faul Yapan Oyuncu Kaç Dakika Oyun Dışı Kalır? Toplumsal Bir Bakış Toplumsal yapıları anlamaya çalışırken, insan davranışlarının ve sosyal normların nasıl şekillendiğine dair sorular sıkça aklımıza gelir. Bir araştırmacı olarak, her bir spor dalı, tıpkı bir toplum gibi, kendi içinde belirli kurallara ve normlara dayanır. Bu kurallar, yalnızca fiziksel becerileri değil, aynı zamanda bireylerin toplumsal ilişkilerini de yansıtır. Hentbol gibi takım sporlarında, oyuncuların fauller nedeniyle oyun dışı kalmaları, yalnızca bir oyun kuralı değildir; bu aynı zamanda toplumsal yapıları, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikleri de gözler önüne serer. Hentbolda faul yapan bir oyuncunun oyun dışı kalma süresi ve bu kuralın…

Çocukluğumun yaz tatillerinde, dedemin köyüne giden toprak bir yol vardı. Arabalar o yoldan geçmezdi; bazen bir eşek, bazen bir çocuk bisikletiyle görünürdü. Yolun iki tarafı yabani çiçeklerle dolu olurdu ve her adımda farklı bir koku, farklı bir hikâye taşırdı. İşte o yol, bana hep “patika” kelimesinin anlamını hatırlatır. Küçük, mütevazı, çoğu zaman gözden kaçan ama insanı bir yerden bir yere taşıyan yollar… Bugün “patika yol ne demek?” sorusunu yalnızca sözlük tanımıyla değil, geçmişle bugünü, doğayla insanı, şehirle köyü buluşturan hikâyelerle konuşalım. Patika yol ne demek? – Tanımdan öte bir anlam Patika yol, en basit tanımıyla insanların veya hayvanların sıkça geçmesiyle…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve “Güvenlik” Kelimesinin Yolculuğu Bir eğitimci olarak, öğrenmenin insanı dönüştüren en güçlü araç olduğuna inanırım. Her yeni bilgi, zihnimizde bir pencere açar; bazen o pencereden içeriye ışık dolar, bazen de tozlu bir geçmişin izleri. “Güvenlik” kelimesi üzerine düşündüğümüzde de aslında bu pencerenin iki tarafına bakarız: biri dilin köklerine, diğeri ise kelimenin bizde uyandırdığı duyguya. Peki, “güvenlik” kelimesi Türkçe midir? Bu soru sadece dilbilimsel bir merak değil; aynı zamanda öğrenmenin, kimliğimizle ve kültürümüzle nasıl bir bağ kurduğunu sorgulatan pedagojik bir yolculuktur. “Güvenlik” Kelimesinin Kökenine Dair Bir Yolculuk Dil, kültürün aynasıdır. Her kelime, tarih boyunca yaşanmış deneyimlerin, duyguların ve…

Mail Hesabı Kapatılır mı? Dijital Geçmişle Vedalaşmanın Zamanı Geldiğinde Bazı ayrılıklar vardır ki, fiziksel olarak bir kapıyı kapatmakla kalmaz; dijitalde de bir sayfayı tamamen kapatmak gerekir. Bu yazıyı yazarken elim titredi, çünkü hepimizin hayatında bir noktada karşımıza çıkan o zor soruyla yüzleşeceğiz: “Mail hesabı kapatılır mı?” Bu sadece birkaç tıkla tamamlanan bir işlem değil; çoğu zaman geçmişle, anılarla ve bazen de kendimizle vedalaşmaktır. — Bir Hikâye: Defne ve Ali’nin Dijital Dönüm Noktası Defne ve Ali, 10 yıl süren bir evliliği sonlandırmış iki eski eş. Birbirlerinden uzaklaşmalarına rağmen hâlâ ortak bir dijital geçmişleri vardı: onlarca e-posta zinciri, gönderilen tatil planları, çocuklarının…

Güne mi Gün E mi? Toplumsal Roller ve Kültürel Denge Üzerine Sosyolojik Bir Okuma Toplumun dinamiklerini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, en küçük dil farklarının bile nasıl büyük anlam dünyalarına kapı araladığını hep merak etmişimdir. “Güne mi, gün e mi?” gibi basit görünen bir soru, aslında bireyin toplumla kurduğu ilişkiye, cinsiyet rollerine ve kültürel normlara dair derin bir sosyolojik tartışmanın kapısını aralar. Çünkü dil, yalnızca iletişim aracı değil; aynı zamanda bir toplumun değerler sisteminin aynasıdır. Bu yazıda, “güne mi, gün e mi” ifadesini bir dil tartışması olarak değil, toplumsal yapıların, cinsiyet rollerinin ve kültürel pratiklerin bir yansıması olarak ele alacağız.…

Demiryolu Geçidi İşareti: Geçmişin İzi, Günümüzün Uyarısı Bir Tarihçinin Bakış Açısı: Geçmişi Anlamaya Çalışırken Tarih, hepimizin yaşadığı dünyayı şekillendiren gizli güçleri anlamamıza yardımcı olur. Geçmişin izleri, her köşe başında, her ayrıntıda kendini gösterir. Bir tarihçi olarak, her gün yaşadığımız nesneleri, işaretleri, simgeleri ve ritüelleri düşündüğümde, onların gerisinde gizli olan tarihsel süreçleri ve toplumsal dönüşümleri görmek beni büyüler. Bugün, çoğumuzun farkında olmadan geçtiği ve hayatımıza yön veren bir işarete odaklanmak istiyorum: Demiryolu geçidi işareti. Bir demiryolu geçidi işaretinin ne anlama geldiğini, nasıl şekillendiğini ve zamanla nasıl bir toplumsal simgeye dönüştüğünü inceleyeceğiz. Demiryolu, sanayileşmenin simgelerinden biri olarak, dünya çapında toplumsal değişimlerin ve…